در سالهای اخیر به علّت استقبال مردمان از گوشت مرغ، توجّه خاصی به رشد و ایجاد طیور گوشتی مبذول شده میباشد . رویش و بسط روز افزون پرورش طیور به رویکرد متراکم و صنعت خوراک، سهم مهمی را در صحنه تجارت در اختیار این بخش قرار داده میباشد . حدود 75 تا 80 درصد هزینه ایجاد گوشت طیور را تغذیه به خود اختصاص می دهد، براین اساس با اعتنا به اهمیت و ضرورت آن اضطراری میباشد که مدیر تغذیه و کاربرد روش های نو مدیریتی به عنوان یک مساله مهم وجدی مدنظر رویش دهندگان قرار گیرد پژوهش ها و گزارشهای متعدد منتشره حاکی از آن میباشد که بافت دان تاثیر بسزایی درعملکرد مرغ گوشتی دارد وبه ویژه دان پلت ، سرعت پرورش را بهبود بخشیده عملکرد دان را ارتقا می دهد در این مقاله تاثیر بافت و صورت دان بر صفات تولیدی مرغ گوشتی قضیه تحلیل قرار می گیرد .
انواع دان: جیره های غذایی طیور به سه صورت آردی ، کرامبل و پلت ساخت می گردند در فرم آردی ، مواد نخستین غذایی جیره به شکل آسیاب شده می‌باشند . در ساخت پلت ، جیره آسیاب شده با کمک بخار آب، داغ و مرطوب گردیده ، بعد از آن با فشار از دستگاه پلت زن عبور کرده مجدداً سرد می شود و در نهایت به رخ استوانه ای کوچک در میزان های مختلف صورت می گیرد، در صورتیکه پلت های درشت به وسیله غلتک های منحصربه‌فرد خرد گردند محصولی میان دان آردی و پلت حاصل می گردد که به آن کرامبل گفته می شود .
تاثیر
بافت طعام بر توان تولیدی پرنده : در طیوران حواس پنج گانه به خصوص احساس چشایی و بویایی به طور ناچیزی گسترش یافته است و این محدودیت توسط گیرنده های مکانیکی جان دار در منقار جبران شده است جوجه ها با امداد این گیرنده های مکانیکی ، ذرات درشت خیس را تشخیص و ترجیح می دهند با ارتقا سن پرنده و بزرگتر شدن منقار ، مصرف ذرات بزرگتر توسط پرنده ارتقاء یافته و این بضاعت و توان درسن 4 روزگی کاملاً واضح می گردد تحریک این گیرنده های مکانیکی ، بر اشتها تأثیر مستقیم داشته درنهایت نقش مهّمی را در بضاعت تولیدی پرنده ایفا می نماید . پژوهش ها مختلف نشان داده میباشد که بافت غذا یک عدد از کلیدی ترین عوامل اثرگذار بر توانایی تولیدی پرنده می باشد تغذیه پرنده با جیره کرامبل یا پلت قدرت تعیین را از پرنده سلب کرده و پرندگانی که غذا را به این صورت دریافت می نمایند مجبورند که تمامی محتویات غذا را به مصرف برسانند به این ترتیب از انتخاب قطعات درشت وعدم مصرف ذرات ریز که عمدتا ویتامین ها ، مواد معدنی و اسیدهای آمینه واجب می باشند خودداری می شود با توجه به اهمیت این ترکیبات درچند روز نخستین معاش به کار گیری از جیره های کرامبل به اندازه متعددی ازعوارض سو ناشی از این کمبودها کاسته وکاربرد آن به طور معین در سنین ابتدایی رشد گله های مادر ، تحریک اشتها و نگهداری یکنواختی رابه دنبال خواهد داشت . بر شالوده دلایل ذکر شده در برهه زمانی تغذیه با پلت رویش خوب تر گردیده و ضریب تبدیل غذایی بهبود قابل مراعات ای خواهد یافت . در تالار های مرغداری چشم گردیده است که طیوران سنگین وزن تر در دوران پخش دان قطعات تبارک خیس را که معمولاً ذرت و بقیه غلات هستند را به طور انتخابی مصرف کرده در سود به ادله عدم توزیع مناسب دان عدم یکنواختی در رویش به دیده می خورد . بافت طعام از طرز تاثیر بر نصیب های مختلف دستگاه گوارش و سرعت عبور طعام بر بضاعت و توان تولیدی پرنده تأثیر می گذارد، هر چه ذرات غذایی درشت تر باشد سرعت عبور خوراک از دستگاه گوارش کندتر گردیده در فیض مقدار جذب افزایش می یابد . با ارتقا جذب سرعت رشد و ضریب تبدیل هم بهبود می یابد . آن گاه تغذیه طیور با دان به شکل کرامبل و یا پلت، خوراک فورا در چینه دان حل گردیده و آغاز پر سرعت هضم میزان جذب را افزایش می دهد . اثبات گردیده می باشد که تغذیه با پلت حرکات دودی دستگاه گوارش را بالا برده و راندمان خوراک خوبتر می شود . علاوه بر این در صورتیکه پرنده در آغاز دان را به صورت کرامبل وسپس به شکل پلت دریافت نماید دستگاه گوارش سازگاری بیشتری نسبت به مقدار ذرات پیدا می نماید و لذا این پرنده رویش اکثر و ضریب تبدیل مناسبتری نسبت به پرنده هایی خواهد داشت که از ابتدا جیره آردی دریافت کرده باشد . تغییرات شیمیایی درحین تنظیم پلت نیز بر هضم و جذب خوراک تأثیر دارااست . بخار آب ، حرارت و فشار اعمال گردیده درجریان ایجاد پلت باعث ساخت تغییراتی در دان می شود که سبب ایجاد تغییراتی در دان شده، هضم سریعتر خوراک و بهبود بازده را به دنبال دارد . حرارت طی مراحل پلت منجر از در میان رفتن بعضی از ممانعت کننده های پرورش مو جود در مواد خوراکی نیز می شود . انرژی قابل متابولیسم نیز افزایش می یابد، به عنوان مثال کنجاله تخم کتان ، هنگامی که به صورت کرامبل یا پلت درمی آید قیمت انرژی زایی آن به طور مفهوم داری بخش اعظم می شود زیرا فشار و حرارت حاصله در طی عملیات ایجاد پلت، سلول های ذخیره کننده چربی در دانه های روغنی راشکسته و همین دلیل، مصرف چربی را بهبود می بخشد . انرژی قابل متابولیسم کنجاله سویا هم در اثر پلت کردن افزایش یافته که جذب چربی از 73 درصد در وضعیت آردی به 91 درصددرحالت پلت می رسد . همینطور در هوای گرم می بضاعت و توان مصرف غذا در طیور را با استعمال ازخوراک پلت تحریک کرده و ارتقاء داد .
تاأثیر
بافت غذا در محافظت کیفیت مواد مغذی و بهداشت دان : بافت طعام یک عدد از عوامل مؤثر در محافظت کیفیت مواد مغذی می باشد . پلت کردن دان به محافظت کیفیت مواد خوراکی یاری می نماید و به دلیل فشرده شدن اجزای مواد غذایی به یکدیگر مرحله تماس اجزای تشکیل دهنده خوراک با هوا کمتر شده لذا دان پلت شده را می بضاعت و توان در برهه زمانی دوران بیشتری نگهداری نمود . این دستور به ویژه در اضافه کردن چربی به طعام می تواند فراوان دارای فایده باشد به طوری که چربی موجود در پلت به علت تماس کمتر با هوا دیرتر اکسیده می شود ومشکلات ناشی از خرابی آن کاهش می یابد . حرارت و فشار در طی روند پلت منجر کاهش میکروارگانیسم هایی نظیر قارچ ها و باکتری ها ازجمله سالمونلا درغذا می شود و طیور طعام سالم تری را اخذ می نمایند . همچنین جمعیت میکروارگانیسم های مفید روده که خویش دلیل مؤثری درهضم وجذب مواد غذایی می باشند هم ارتقاء می یابند .
سهولت
در تولید دان : قابلیت ایجاد اکثری از فرمول های مناسب غذایی با پلت قابلیت پذیر است . به تیتر نمونه بیش تر نمودن تکمیل کننده های پودر چربی یا آنزیم ها و . . . در ساخت پلت خوب تر رخ می گیرد . به کارگیری از ویتامین ها و داروهای پوشش دار و مقاوم در برابر گرما اثرات سوحرارت را از در بین می پیروزی . به طور کلی بوسیله این رویکرد فرمول مورد حیث به طور مطلوب یکنواخت ، با سهولت عمده و هزینه کمتری ایجاد می گردد .
صرفه
جویی در فضای اشغالی حین حمل و انبار: با ایجاد پلت وزن حجمی توده خوراک 40 تا 100 درصد افزایش یافته در فیض فضای کمتری برای مراقبت و انبار دان زمینه نیاز هست . ایجاد پلت سبب ساز دو برابر شدن بضاعت و توان حمل دان فارغ از اثر سو بر آن شده، به این ترتیب هزینه حمل ونقل ضمن حفظ کیفیت طعام به نصف تقلیل خواهد یافت . می بایست متذکر شد که غذا پلت نشده در برهه زمانی حمل و نقل و یا این که در هنگام بارگیری و تخلیه در صدی از مواد غذایی با ارزش خود را به رخ ایجاد غبار از دست خواهد بخشید که این مواد جز ترکیبات گران بها و با اهمیت درجیره غذایی بوده و مشتمل بر اشکال پیش ترکیب نظیر ویتامین ها، املاح ، اسیدهای آمینه و داروها می باشند این مواد به راحتی از غذا قطع گردیده و از کیفیت دان کاسته خواهد شد . همچنین در شیوه پلت طی حمل و نقل ، ذرات بزرگتر از کوچکتر جدا نشده کیفیت مناسب غذا حفظ خواهد گردید .
تأثیر
بافت غذا بر سیستم ایمنی و بیماری ها : طی آزمایش های گوناگون اثبات گردیده میباشد که تغذیه جوجه ها در چندین روز اول زندگی با جیره هایی که دارنده ذرات درشت بوده است از آلودگی زرده خودداری کرده به جذب زرده امداد مؤثری می کند . همینطور به عامل دریافت بدون نقص مواد مغذی به وسیله پرنده سیستم ایمنی بسط قابل قبولی می یابد و مقاومت نسبت به بیماری ها وسایر کارداران منفی محیطی بالا می رود . بعلاوه، مصرف غذای آردی به علت ساخت گرد و غبار درهنگام تغذیه جوجه ها به دستگاه تنفسی آنان جراحت رسانده و آنان را مستعد ابتلا به بیماری هایی مثل CRD می نماید که با مصرف پلت این دست اندرکاران منفی به مقدار زیادی کاهش می یابد . با ادغام کردن دان کرامبل و پلت و استفاده از پلت های کوچک خیس و رعایت برخی مسایل مدیریتی ، سندرم آسیت ، مرگ ناگهانی ( SDS ) و کانی بالیسم که مصرف پلت گهگاه به عنوان ادله مستعد کننده در بروز آن ها ذکر می شود قابل کنترل می باشند . همچنین مصرف پلت منجر افزایش رطوبت بستر نمی گردد چون علی رغم بالا رفتن آب مصرفی به دلیل وجود مواد لینک دهنده در پلت ازجمله بنتونیت سدیم که خاصیت جذب آب را دارد، آب اضافی جذب شده و اختلال رطوبت بستر از دربین می رود .
تأثیر
بافت خوراک بر دستگاه گوارش : به عبارتی طور که قبلاً ذکر شد میزان ذرات خوراک بر بضاعت و توان تولیدی پرنده مؤثر بوده و این تاثیر بر روی نصیب های متعدد دستگاه گوارش اعمال می گردد . درتحقیقات گوناگون معین شده است که پلت ، وزن سنگدان و حجم آن را کاهش داده اما تاثیری بر pH دستگاه گوارش ندارد . در جوجه های تغذیه گردیده با جیره آردی، سنگدان وزن بیشتری داشته و دوازدهه سبک خیس می شود همینطور pH محتوای روده کاهش یافته و جمعیت میکروبی سکوم درجوجه های تغذیه شده با جیره آردی نسبت به جیره پلت کمتر می باشد . کاهش وزن لوزالمعده و به تبع آن قلیل شدن فعالیت تریپسین و آمیلاز روده در جوجه های تغذیه شده با جیره آردی چشم می شود .
فیض
گیری: مقدار غذا تأثیر بخش اعظم ای در عملکرد طیور، تندرست روده، روند هضم و باقی ماندن بیش ازحد دردستگاه داراست . این اثرات می توانند ازطریق کاستن توان های ناحیه هضمی، تغییردرHP و باقی ماندن بیش از حد در قسمت های بالای دستگاه گوارش تأثیرات خویش را داشته باشند . اثبات گردیده میباشد که مصرف خوراک با جیره های پلت گردیده در مقایسه با جیره های آردی بهبود می یابد . اکثر زمان ها این ارتقا در مصرف خوراک در جوجه های گوشتی تا 25 درصد نیز دیده شده می باشد .